هر گوشه چو منصوری آویخته بر داری

سلام

می خواهم خیلی خلاصه در مورد انا الحق گفتن منصور حلاج بنویسم .شیخ محمود شبستری در گلشن راز می گوید که تمامی موجودات و ذرات عالم مست حقند و در این مستی دعوی اناالحق دارند و چون در این جهان غیر از حق ، حقیقتی نیست بین انا الحق و هوالحق هیچ تفاوتی نیست که هر دو اینها ندای حق است چنانکه حضرت مولانا در دیوان شمس می فرماید:

هر ذره ز خودشیدت گویای انا الحقی
هر گوشه چو منصوری آویخته بر داری

آنچه جواز اناالحق گفتن است مستی و نفی خودی و تعین خاص هر موجود است وقتی که من غایب می شود همه اوست و من هشیار نمی تواند انا الحق بگوید واگر بگوید کفر محض است مانند فرعون که مست حق نبود و هشیار خویش بود.اگر انا الحق گفتن منصور محو هویت واز میان برخاستن من باشد رواست چرا که موسی از درختی نیز آواز انی انا الله  شنید و در آن حال درخت غرق در آتش بود یعنی هویت او در تجلی حق محو ونابود شده و سوخته بود.
منصور نیز در آن حال که انا الحق می گفت همان آتش را برجان خویش داشت و از این رو وقتی که که اناالحق را به زبان می آورد منصور کجا بود خدا بود خدا!

اما تنها جرم منصور این بود که این مستی را در میان هشیاران آشکار کرد کسانی که غرق در منیت وهشیار خودشان بودند وبه قول بیهقی "رسید به او هرآنچه رسید!"