یک عمر می‏توان سخن از زلف یار گفت

یکی از اهداف شعر و ادبیات در معنای گسترده‌تر آن، تهیج و برانگیختن احساسات دینی و مذهبی مخاطب در جهت تحکیم مبانی اعتقادی اوست. سرودن شعر مذهبی و یا به عبارتی مناسبتی، کاری صعب و دشوار است از آن رو که با باورهای اعتقادی سر و کار دارد و همین امر باعث می‌شود که شاعر نتواند به راحتی در میدان خیال جولان دهد. یادآوری این نکته اینجا ضروری به نظر می‌رسد که شعر مناسبتی با شعر مداحی فرق اساسی دارد. شعر مداحی، شعری است عوام پسند که بیشتر تاثیرش در اجرای مناسب آن است و کمتر به محتوای آن پرداخته می‌شود. در حالی که شعر مناسبتی، دارای مضامین بلند و محتوای غنی و پرداختی هنری است. در شعر مداحی، این مجری است که هنگام اجرا به شعر زیبایی می‌بخشد اما شعر مناسبتی این زیبایی را نه تنها همراه خود دارد بلکه یکی از لوازم آن است. این گفته به این معنی نیست که شعر مداحی بی ارزش و یا کم ارزش است، آن هم درجای خودش کاربرد دارد و ضروی است چرا که از شعر مناسبتی کمتر می‌توان در مراسم مذهبی استفاده کرد و نیاز است که برای مراسم عزاداری عمومی شعر مداحی - که با ذائقه عوام سازگارتر است- سروده شود.
با توجه به تمامی عواملی که سرودن شعر مناسبتی را دشوار می‌سازد، شاعران کمتر در خلق آثاری ماندگار از دست موفق بودند. تکراری بودن مضامین و استفاده از الفاظ کلیشه‌ای و نخ‌نما ارزش هنری این قبیل آثار را پایین آورده است. خوشبختانه در سال‌های اخیر شاعران جوان در این زمینه خوب کارکرده اند و شعرشان مصداق این بیت صائب تبریزی است که می‌گوید:

یک عمر می‌توان سخن از زلف یار گفت
در بند آن مباش که مضمون نمانده است

دموکراسی در اسلام

همیشه این سوال در ذهن من بود که وقتی در حکومت اسلامی از دموکراسی صحبت می‌شود این کلام چقدر می‌تواند با واقعیت جور دربیاید. دموکراسی به معنای غربی آن ریشه در اومانیسم دارد در صورتی که دین اسلام به هیچ روی اومانیسم را برنمی‌تابد.تا این که در کتاب جدید استاد شفیعی کدکنی به جواب این سوال رسیدم.
استاد چنین می‌نگارد:
...و از آنجا که در برداشت‌های آزموده شده در اسلام، جایی برای آزادی به معنی دموکراسی، هرگز نمی‌تواند وجود داشته باشد، مگر اینکه تفسیری نو از اسلام و رابطه آن با مفهوم اومانیسم عرضه کنیم که شاید هم امری باشد ضروری؛ ولی تا چنان تفسیری یا بیانی مورد قبول خردمندان جامعه ارباب دین از اومانیسم نشده است، ناچاریم که قبول کنیم در اسلام جایی برای آزادی به معنی دموکراسی وجود ندارد...محور تمام مباحث الاهیات، اجتماع تقیضین است و الاهیات همواره براساس پارادوکس حرکت می‌کند، این هم یکی از پارادوکس‌های دیگر! ما که تمام زندگیمان بر محور شاعرانگی و تصوف شکل گرفته، این هم یک تناقض دیگر بر سر بسیاری تناقض‌ها...

با چراغ و آیینه، دکتر شفیعی کدکنی، صص 45 و 46