ریشه ی جیغ های رنگی!

 سلام

شاید بارها و بارها عبارت جیغ بنفش را شنیده وحتی آن را به کار برده باشیم بدون اینکه بدانیم این عبارت از کجا آمده است . برای رسیدن به اصل مطلب ناچار باید مقدمه ای کوتاه  بنویسم.
درکنار حرکت حساب شده نیما برای ایجاد تحول در شعر فارسی، حرکتهای نسنجیده و عجولانه ای از طرف بعضی از شاعران صورت گرفت. ویژگی مشترک همه این حرکات بریدن از قوانین و اصول شعر کلاسیک و تفلید کامل از شعر مدرن مغرب زمین بود.
دکتر محمد مقدم در سالهای 1313و1314 سه مجموعه با عنوان های راز نیمه شب، بانگ خروس و بازگشت به الموت را منتشر کرد و گمان کرد که سبکی نو را در شعر فارسی رقم زده است.
پس از او دکتر تندر کیا در سال 1318 از فرانسه به ایران بازگشت و در همان سال بیانیه ای با عنوان "نهیب جنبش ادبی – شاهین"صادر کرد و به خیال خودش به حیات شعر سنتی فارسی خاتمه داد.
دکتر علی شیرازی (شین پرتو) نیز پس از بازگشت از فرانسه در سال 1325 سه مجوعه با نام های ژینوس، دختر دریا و سمندر را تحت تاثیر اشعار سپید شاعران فرانسوی منتشر کرد که این مجموعه نیز راه به جایی نبرد.
تلاش جدی تر را هوشنگ ایرانی انجام داد.او تحصیل کرده فرانسه و اسپانیا بود وپس از باز گشت به ایران تحت تاثیر شعر مدرن غرب به شعر منثور روی آورد و مجموعه های" و اکنون به تو می اندیشم ، به توها می اندیشم"(1334) بنفش تند بر خاکستری(1330)شعله ای پرده را برگرفت و ابلیس به درون آمد(1331) خاکستری(1331) را منتشر کرد.مخصوصا شعری از او با نام "کبود" که در سال 1329در شماره دوم نشریه خروس جنگی به چاپ رسید، تعجب و استهزای بسیاری از اهل ادب و شعرا را به دنبال داشت:

هیما هورای

گیل ویگولی

نیبون نیبون

غار کبود می دود

دست به گوش وفشرده پلک و خمیده

یکسره جیغی بنفش می کشد

گوش – سیاهی زپشت ظلمت تابوت

کاه - درون شیر را می جود

هوم بوم

وی یو هو هی ی ی ی

هی یایا هی یا یا هی یایایا ااا

جوشش سیلاب را

بیشه خمیازه ها

ز دیده پنهان کند...

هیچ یک از این تلاش ها مورد استفبال قرار نگرفت و به همین دلیل این گونه به اصطلاح اشعاربا شاعرانشان  در مجامع ادبی مورد تحقیر و تمسخر قرار گرفتند وبه انزوا کشیده شدند واز آنجا جیغ بنفش در مورد شعرهای خالی از وزن و بی معنی و عجیب و غریب به کار گرفته شد.البته باید اشاره بکنم که  این حرکات در اصل شروع جریان موج نو حجم گرا بود. در فرصت مناسب در این مورد این جریان هم برایتان خواهم نوشت

ادامه دوره رضاشاهی

سلام

با تشکر از دوستانی که به بنده اظهار لطف کرده بودند وبا اجازه  به ادامه مطلب می پردازم:

ادبیات کارگری تقربیا با مشروطیت آغاز شد ولی حکومت رضاخان اجازه رشد به آن نداد.البته این گونه ادبیات هیچگاه درایران رشد نکرد و یکی از مهمترین عوامل آن نظام حکومتی رضا شاه بود که زمینه های رشد ادبیات کارگری را ازبین می برد وسرکوب می کرد ادبای رسمی به این موضوع نپرداختند وآن را در اشعارشان مطرح نکردند.

از نظر تکنیکی زبان این دوره متنوع تر وپخته تر است و علت آن رواج مباحث مربوط به دستور زبان وتصحیح ونشر متون می باشد.زبان شعر شعرای این دوره مثل فرخی بسیار پخته وسنجیده است و گرایش به عامیانه گویی خیلی کم شده است.

 یکی از مسائل مهم این دوره تغییرات مربوط به فرم است .در این دوره فرمهای جدیدی علاوه برآنچه که در دوره مشروط رایج بود وجود دارد.

شعر راز نیمه شب محمد مقدم از اولین کوششها برای گفتن شعر سپید است .در روزنامه ها ونشریات ترجمه اشعار فرنگی مثل دریاچه لامارتین با عنوان شعر منثور به چاپ می رسیده است.با این حساب شعر سپید چیزی نیست که با شاملو شروع شده باشد و این حرکت قبل از اوبه وجود آمده لاهوتی نیز شاعری است که در این زمینه کارهای مهمی انجام داده است.

تلاش نیما در این دوره بود ونتیجه تجربیاتش را هم در آخر این دوره به چاپ رسانید.تندر کیا نیز مدعی است که قبل از نیما برای تغییر در قالب شعر فارسی اقدام کرده اما شعر او عاری از زیبایی است اما در هر صورت حرکت به سوی نو آوری داشته است.

در این دوره ادبیات تعلیمی خواسته حکومت رایج می شود .پس از سقوط رضا شاه دوره خاصی ایجاد می شود که  سرشار از تحول است و این تحول به ادبیات هم راه پیدا می کند.